İlim öğrenmeyi teşvik eden ayetler ve hadisler

İlim öğrenmeyi bizlere teşvik eden Kuran ayetleri ve Peygamber efendimizin söylediği sözler olarak araştırıp birlikte öğrenelim. İlimin faziletini anlatan ve ilim öğrenmenin ne kadar önemli olduğunu bizlere öğreten ayetler ve hadisler.

Öncelikle İlim öğrenmeye teşvik eden ayeti kerimeleri birlikte yazacağız. İlim kavramının ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu ve fazileti konusunda ne kadar titiz olduğunu göreceğiz.

İlim öğrenmeyi teşvik eden Ayeti kerimeler

Allah’tan ancak alimler korkar. Fatır Suresi / 28. ayet

Her kabileden bir cemaatin dini iyice öğrenmeleri gerekmez miydi.? Tevbe Suresi / 122. ayet

Eğer bilmiyorsanız ehli zikre sorunuz. Nahl Suresi / 43. ayet

Kendilerine Tevrat yükletilip de sonra onu taşımayanların durumu, kitaplar taşıyan eşeğin durumu gibidir. Allah’ın âyetlerini yalanlayanların durumu ne kötüdür. Allah zalim toplumu doğru yola iletmez. Cum’a suresi / 5. ayet

Dinlerine uymadıkça yahudiler de hıristiyanlar da asla senden razı olmayacaklardır. De ki: Doğru yol, ancak Allah’ın yoludur. Sana gelen ilimden sonra onların arzularına uyacak olursan, andolsun ki, Allah’tan sana ne bir dost ne de bir yardımcı vardır. Bakara suresi / 120. ayet

Sana Kitab’ı indiren O’dur. Onun (Kur’an’ın) bazı âyetleri muhkemdir ki, bunlar Kitab’ın esasıdır. Diğerleri de müteşâbihtir. Kalplerinde eğrilik olanlar, fitne çıkarmak ve onu tevil etmek için ondaki müteşâbih âyetlerin peşine düşerler. Halbuki Onun tevilini ancak Allah bilir. İlimde yüksek pâyeye erişenler ise: Ona inandık; hepsi Rabbimiz tarafındandır, derler. (Bu inceliği) ancak aklıselim sahipleri düşünüp anlar. Al-i İmran suresi / 7. ayet

Fakat içlerinden ilimde derinleşmiş olanlar ve müminler, sana indirilene ve senden önce indirilene iman edenler, namazı kılanlar, zekâtı verenler; Allah’a ve ahiret gününe inananlar var ya; işte onlara pek yakında büyük mükâfat vereceğiz. Nisa suresi / 162. ayet

De ki: Siz ona ister inanın, ister inanmayın; şu bir gerçek ki, bundan önce kendilerine ilim verilen kimselere o (Kur’an) okununca, derhal yüz üstü secdeye kapanırlar. İsra suresi / 107. ayet

Bir de, kendilerine ilim verilenler., onun (Kur’an’ın) hakikaten Rabbin tarafından gelmiş bir gerçek olduğunu bilsinler de ona inansınlar, bu sayede kalpleri huzur ve tatmine kavuşsun. Şüphesiz ki Allah, iman edenleri, kesinlikle dosdoğru bir yola yöneltir. Hacc suresi / 54. ayet

İlim öğrenme faziletleri ile ilgili Hadisi Şerifler

(4109)- Humeyd İbnu Abdirrahmân anlatıyor: “Hz. Muâviye (radıyallahu anh)’ı işittim demişti ki: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın şöyle söylediğini işittim: “Allah kimin için hayır murad ederse onu dinde fakih kılar.” [Buhârî, Farzu’l-Humus 7, İlm 13, İ’tîsâm 10; Müslim, İmâret 98, (1038), Zekât 98, 100, (1038); Tirmizî, İlm 1, (2647).]

(4110)- Hz. Enes (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “İlim talebi için yola çıkan kimse dönünceye kadar Allah yolundadır.” [Tirmizî, İlm 2, (2649); İbnu Mâce, Mukaddime 17, (227).][2]

(4111)- Yine Tirmizî’nin Sahbere (radıyallahu anh)’tan kaydına göre, Aleyhissalâtu vesselâm: “Kim ilim taleb ederse, bu işi, geçmişteki günahlarına kefaret olur” buyurmuştur.” [Tirmizî, İlim 2, (2650).][4]

(4112)- Ukbe İbnu Âmir (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Zancılardan önce, ilim öğrenin yani zanlarıyla konuşanlardan önce.” [Rezin tahric etmiştir. Buharî de bunu bir bab başlığında muallak (senetsiz) olarak kaydetmiştir. (Ferâiz 2).][6]

(4113)- Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Ferâizi ve Kur’an’ı öğrenin ve halka da öğretin, zira benim ruhum kabzedilecek (ve ben aranızdan gideceğim).” [Tirmizî, Ferâiz 2, (2092).] İbnu Mes’ud (radıyallahu anh)’tan aynı ma’nâda bir rivayet yapılmıştır.Rezin şu ziyadede bulunmuştur: “Ferâizi bilmeyen âlimin misâli, baş kısmı olmayan bürnus gibidir.”[8]

(4114)- Ebu Sâid (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Mü’min, sonu cennet oluncaya kadar hayır işitmekten asla doymayacak.” [Tirmizî, İlm 19, (2687).][10]

(4115)- Hz. Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Hikmetli söz mü’minin yitiğidir. Onu nerede bulursa, onu hemen almaya ehaktır.” [Tirmizî, İlm 19, (2688).][12]

(4116)- İbnu Amr İbni’l-Âs (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “İlim üçtür. Bunlardan fazlası fazilettir. Muhkem âyet, kâim sünnet, âdil taksim.” [Ebu Dâvud, Ferâiz 1, (2285); İbnu Mâce, Mukaddime 8, (54).][14]

(4117)- Ebu Vâkid el-Leysî (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) mescidde otururken üç kişi çıktı geldi. İkisi Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm)’a yönelerek önünde durdular. Bunlardan biri, bir aralık bularak hemen oraya oturdu. Diğeri de onun gerisine oturdu. Üçüncü kimse ise, geri dönüp gitti.
Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm) (dersinden) boşalınca buyurdular:
“Size üç kişiden haber vereyim mi? Bunlardan biri Allah’a iltica etti, Allah da onu himayesine aldı. Diğeri istihyada bulundu, Allah da onun istihyasını kabul etti. Üçüncüsü ise geri döndü, Allah da ondan yüz çevirdi.” [Buhârî, İlm 8, Salât 84; Müslim, Selam 26, (2176); Muvatta, Selam 4, (2, 960, 961); Tirmizî, İsti’zan 29, (2725).][16]